Olejki eteryczne i ich składniki znane są od dawien dawna w medycynie i aromaterapii. Używane w leczeniu różnych chorób, w ostatnim czasie stają się co raz bardziej popularne.
Olejki były używane przez wiele kultur na całym świecie do różnych celów od wieków w zależności od kultury. Używali ich między innymi Egipcjanie, Chińczycy, Grecy.
W szczególności w udokumentowanej historii Chin i Indii wymieniono ponad 700 substancji, w tym cynamon, imbir, mirrę i drzewo sandałowe, jako skutecznych w leczeniu.
.
Czym są olejki eteryczne ?
Olejki eteryczne to mieszanina wysoce złożonych, naturalnie występujących, lotnych związków syntetyzowanych przez rośliny jako wtórne metabolity. Olejki występują obficie w kwiatach, liściach, nasionach, kłączach, korze.
Odgrywają istotną rolę w ochronie i rozmnażaniu się roślin, działając jako środki przeciwdrobnoustrojowe, odstraszające dla roślinożerców i atrakcyjne dla owadów, wspomagających zapylanie.
.
Niewiele jest sygnałów, które docierają do mózgu tak szybko, jak zapach.
.
Dlatego właśnie myślisz o swojej babci lub ulubionej cioci, kiedy czujesz zapach świeżo upieczonych ciasteczek owsianych lub zapach określonych perfum może wywołać określone wspomnienie lub określony czas w Twoim życiu.
Zamknij oczy i wyobraź sobie zapach mięty, pomarańczy i lawendy. Kiedy obierasz pomarańczę lub pocierasz liść mięty w dłoni, czujesz zapach ich olejków na dłoniach. Każda z tych roślin wykorzystuje swoje lotne olejki do ochrony (podobnie do układu odpornościowego) oraz posiada wiele innych funkcji.
To tyle jeśli chodzi o słowo wstępu.
.
Sprawdźmy zatem na co i jakie olejki mogą nam się przydać.
Hmm… chciałem napisać zacznijmy od tego ulubionego, ale jednak nie mogę wybrać jednego ulubionego, więc zacznijmy od…
.
.
Lawendy
Nie będę Was zanudzał składem i tym co się znajduje w tym olejku napiszę po prostu w czym może wam pomóc lub jak sam używam tego olejku.
Olejek lawendowy, może skracać czas reakcji w porównaniu z grupą kontrolną. Osoby traktowane olejkiem lawendowym utrzymywały uwagę podczas długotrwałych i wymagających ćwiczeń – może to dobry sposób na używanie olejku w trakcie nauki ?!
Lawenda ma również działanie przeciwbakteryjne wobec klinicznych szczepów bakterii, które wyizolowano od pacjentów z infekcjami dróg oddechowych. Stosowany jest w leczeniu infekcji jamy ustnej, gardła, górnych dróg oddechowych i płuc.
Po inhalacji olejkiem lawendowym zmniejszyła się częstość infekcji u pacjentów z bakteryjnymi infekcjami dróg oddechowych.
Uważa się, że olejek lawendowy zmniejsza stres, niepokój i poprawia nastrój po podaniu wziewnym lub doustnym.
Olejek lawendowy może przynieść korzyści w leczeniu otarć, oparzeń, stresu, bólów głowy, problemów skórnych, bólów mięśni i wzmacniania układu odpornościowego.
W jednym pilotażowym badaniu obserwacyjnym z udziałem kobiet po porodzie z lękiem wykazano zmniejszony poziom lęku przy stosowaniu mieszanki olejku różanego / lawendowego przez 15 minut dwa razy w tygodniu przez 4 tygodnie.
Badania kliniczne z udziałem starszych pacjentów z chorobami układu krążenia podkreślają działanie aromaterapeutycznego masażu olejkiem lawendowym nie tylko na stany lękowe, ale także na depresję, poprawę stanu nastroju i jakość snu.
Badani którzy wdychali aromat olejku lawendowego przed operacją, doświadczyli obniżonego poziomu lęku w porównaniu z grupą kontrolną.
Ogólnie rzecz biorąc, masaż aromaterapeutyczny olejkiem lawendowym wydaje się przydatny w objawowej poprawie łagodnych schorzeń charakteryzujących się przewlekłym lub podostrym bólem i obniżoną jakością życia.
Olejek lawendowy może się również świetnie sprawdzić w raz z olejem nośnikowym na problemy z bliznami i rozstępami.
Jak ja korzystam z olejku, czasami daję kilka kropel (2/3) na poduszkę, lub wcieram go w tył mojej szyi. Obie te rzeczy naprawdę pomagają mi zasnąć.
Istnieje możliwość, picia wody z dodatkiem olejku lawendowego – nie wszystkie oczywiście nadają się do spożycia – te których używam mają specjalną adnotację czy można je spożywać czy nie.
Znaczna część badań, robiona jest na zwierzętach, dają one obiecujące rezultaty jednak póki co powstrzymam się od ich przytaczania.
.
.
Mięta pieprzowa
W kilku randomizowanych badaniach udowodniono, że olejek z mięty pieprzowej łagodzi objawy związane z zespołem jelita drażliwego. Przegląd literatury z 2005 roku dotyczący 16 różnych badań wykazał, że olejek miętowy może być opcją pierwszego wyboru „u pacjentów z IBS z łagodnymi zaparciami lub biegunką w celu złagodzenia objawów ogólnych i poprawy jakości życia”.
Zbadano również olejek miętowy i stwierdzono, że wspomaga inne problemy trawienne, takie jak skurcze przełyku, pomaga przy opróżnianiu żołądka, ogólne dolegliwości trawienne u dorosłych i niemowląt, oraz uczucie mdłości.
Oprócz zwiększania koncentracji poznawczej podczas treningu, olejek miętowy może również pomóc „otworzyć” płuca lub zmniejszyć przekrwienie błony śluzowej nosa przed treningiem (lub w dowolnym innym momencie, w którym chcesz lepiej oddychać w ciągu dnia) i wykazano, że jest pomocny we wspomaganiu układ oddechowy. Po wdychaniu zapachu mięty pieprzowej siła przepływu powietrza w nosie wzrosła – efekt ten mogę potwierdzić na własnej skórze i nie tylko na własnej. Często używamy tego olejku przed treningiem lub meczem w celu lepszego oddychania.
Po leczeniu herbatami z mięty pieprzowej nastąpił znaczny spadek wolnego testosteronu i wzrost hormonu luteinizującego, hormonu folikulotropowego i estradiolu. Nie było znaczących spadków całkowitego testosteronu ani siarczanu dehydroepiandrostendionu. Może to być pomocnym elementem u kobiet borykających się z PCOS (to tylko wsparcie nie wyleczy was to – rzecz jasna).
Olejek z mięty pieprzowej może pomóc w utrzymaniu zdrowia zębów, tworzeniu płytki nazębnej i zmniejszaniu biofilmu zębów.
.
Olejek z mięty pieprzowej, może świetnie się sprawdzić jako płyn do płukania jamy ustnej.
.
Inne możliwe korzyści olejku z mięty pieprzowej obejmują szybką ulgę w przypadku bólu głowy (co polega na nałożeniu miejscowego roztworu 10% olejku z mięty pieprzowej na skórę głowy na początku napięciowego bólu głowy) i prawdopodobnie zmniejszenie nudności, gdy jest stosowany jako aromaterapia.
Uważa się, że jest przydatny do wszystkich rzeczy związanych z chłodzeniem – gorąca gorączka, uderzenia gorąca, upalna pogoda. Wykazano wpływ aromatu mięty pieprzowej podawanego przez nos lub usta na poprawę zdolności poznawczych – tu podobnie jak w przypadku lawendy można użyć tego olejku w trakcie pracy czy nauki.
Aromat mięty pieprzowej spowodował poprawę zadań związanych z procesami uwagi, pamięcią rozpoznawania wirtualnego, pamięcią roboczą i reakcją wzrokowo-ruchową. Ponadto aromat mięty pieprzowej poprawił wydajność pisania.
10 dni przyjmowania olejku z mięty pieprzowej w formie płynnej potwierdziło skuteczność na wydajność ćwiczeń, zmienne czynności układu oddechowego, skurczowe ciśnienie krwi, tętno i parametry wymiany gazowej w oddychaniu.
.
Olejek dla sportowców ?
.
Znacie ten chłodny posmak po zjedzeniu cukierka hall’s ?
Mentol (zawarty w olejku z mięty pieprzowej) stymuluje receptory TRPM8, który to z kolei jest stymulowany przez wysokie i niskie temperatury oraz związki naśladujące ten zakres temperatur, takie jak mentol. Następnie generowany jest potencjał czynnościowy, a „zimny sygnał” jest przesyłany do mózgu w celu interpretacji. Zatem mentol działa na poziomie komórkowym, naśladując niskie temperatury, a tym samym wywołuje uczucie chłodu – co może być korzystne dla uprawiania sportu w gorących warunkach. Popijanie olejki z mięty pieprzowej (oczywiście rozcieńczonego w odpowiednich proporcjach) może wydłużyć czas do wyczerpania, jeśli zostanie zastosowany w pobliżu miejsca zmęczenia.
.
.
Ciekawostka
Dyfuzja powietrzna jest szybkim sposobem na osiągnięcie efektu terapii aromatycznej, ponieważ wywołanie odpowiedzi ośrodkowego układu nerwowego zajmuje tylko 4 sekundy. Wykorzystuje podawanie oddechowe, które rozpoczyna się od wchłonięcia lotnych cząsteczek przez błonę śluzową nosa, w międzyczasie lotne cząsteczki dostają się do płuc, a następnie dochodzi do wymiany gazowej, następnie docierają do układu krążenia.
Cząsteczki zapachu są przekształcane w sygnały chemiczne, które mogą stymulować uwalnianie neuroprzekaźników w mózgu, a następnie równoważą układ nerwowy. Ten sposób działania może skutecznie wpływać na zmiany funkcjonalne mózgu, zwłaszcza zaburzenia psychiczne i nastrój. Centralne zmęczenie jest częstym stanem objawiającym się dysfunkcją poznawczą, negatywnymi emocjami i fizycznym osłabieniem.
.
Polecam Wam również sprawdzić bloga mojej serdecznej koleżanki Magdy – która, dość mocno siedzi w temacie olejków i z przyjemnością coś wam podpowie od siebie. Piękne zdjęcia olejków które widzicie, to również sprawka Magdy.
.
Działanie różnych olejków eterycznych z cytrusów.
Aromaterapia olejkiem eterycznym z pomarańczy jako lekiem uzupełniającym może złagodzić ból u pacjentów ze złamaniami kończyn przed operacją.
Zapach słodkiej pomarańczy łagodzi objawy niepokoju i poprawia nastrój.
Pacjentki stomatologiczne, które przed zabiegiem dentystycznym były narażone na zapach słodkiej pomarańczy rozpraszany w poczekalni przed zabiegiem stomatologicznym, wykazywały niższy poziom lęku.
Ponadto preparaty na bazie olejków z pomarańczy i słodkiej bazylii były skuteczne w leczeniu trądziku. Poprawę stanu trądziku obserwowano przy 43–75% ustąpieniu zmian.
Gorzka pomarańcza wydłuża czas snu i jest stosowana w leczeniu bezsenności. Zapach gorzkiej pomarańczy zmniejsza objawy lęku, poprawia nastrój i daje dobre samopoczucie.
Olejek z gorzkiej pomarańczy skutecznie zmniejszał nasilenie bólu i lęku w pierwszym etapie porodu u kobiet.
Ze względu na swoje działanie przeciwbakteryjne gorzka pomarańcza jest stosowana w leczeniu przeziębień, matowej skóry, grypy, zapalenia dziąseł i jamy ustnej oraz przewlekłego zapalenia oskrzeli, a także jako środek konserwujący. Rozcieńczony olejek stosowany jest w leczeniu wyprysków i trądziku.
Olejek cytrynowy może wspierać odporność organizmu, łagodzi stres, oraz może wspomóc procesy trawienne.
Wdychanie cytrynowego olejku zmniejsza intensywność nudności i wymiotów ciążowych (NVP) o 33%.
Olejek cytrynowy znacząco poprawił poziom uwagi, koncentrację, zdolności poznawcze, nastrój i pamięć uczniów podczas procesu uczenia się.
Jeśli chodzi o olejek cytrynowy to z powodzeniem można dodawać go do wody, czerpiąc korzyści między innymi wspierające układ odpornościowy.
Olejek z limonki jest używane do łagodzenia przeziębienia, grypy, astmy, zapalenia stawów i zapalenia oskrzeli. Wykazuje działanie przeciwzapalne poprzez zmniejszenie migracji komórek oraz produkcję cytokin. Działa znacząco przeciwbakteryjnie.
.
.
Ogólnie rzecz biorąc, olejki z cytrusów są nietoksyczne, niemutagenne i nierakotwórcze. Nie są niebezpieczne w ciąży i nie wpływają na wyniki rozrodcze matki – jednak warto wybrać olejki, które mają potwierdzone badania.
.
Drzewo herbaciane
Podobnie jak eukaliptus, jest znane z produkcji olejku eterycznego o silnym działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwwirusowym. Ma również działanie przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze i antyseptyczne.
Olejek z drzewa herbacianego często można spotkać jako składnik pielęgnacji skóry – zwłaszcza w leczeniu trądziku. Ten olejek eteryczny może być również stosowany do zmniejszania przekrwienia, a nawet do działania przeciwdepresyjnego.
Oprócz lawendy, drzewo herbaciane jest jedynym innym olejkiem eterycznym, który można bezpiecznie stosować bezpośrednio na skórę. Wszystkie inne olejki eteryczne należy rozcieńczyć w nośniku (takim jak olej jojoba lub olej migdałowy) przed nałożeniem na skórę. Nie musisz martwić się o rozcieńczanie olejków, jeśli są używane w dyfuzorze.
Przemywanie twarzy olejkiem z drzewa herbacianego może zmniejszyć zmiany zapalne skóry.
W jednym z badań klinicznych oceniano skuteczność 5% olejku herbacianego (OH) w leczeniu trądziku, porównując ją z 5% nadtlenkiem benzoilu (BP) . Badanie wykazało, że obie terapie zmniejszyły liczbę zmian zapalnych, chociaż BP działało znacznie lepiej niż OH. Grupa BP wykazywała znacznie mniej tłustości niż grupa OH, podczas gdy grupa OH wykazywała znacznie mniej łuszczenia, świądu i suchości. Znacząco mniej ogólnych skutków ubocznych zgłaszała grupa OH (27 z 61 pacjentów) niż grupa BP (50 z 63 pacjentów).
Olejek z drzewa herbacianego świetnie sprawdzi się jako płyn do płukania jamy ustnej. W badaniach olejek stosowany raz dziennie przez 7 dni zmniejszył liczbę paciorkowców i całkowitą liczbę bakterii jamy ustnej w porównaniu z placebo. Szampon do włosów z 5% dodatkiem olejku z drzewa herbacianego był dobrze tolerowany i wydawał się skuteczny w leczeniu łupieżu od łagodnego do umiarkowanego.
Ciekawostka
Olejki eteryczne dostarczane drogą wziewną mogą wywierać działanie psychologiczne, ponieważ Opuszka węchowa, miejsce, gdzie odbierane są sygnały zapachowe dociera do ciała migdałowatego i hipokampu, które są związane z emocjami i pamięcią. Istnieje hipoteza, że pamięć emocjonalna wyzwalana przez zapach może być etiologicznym źródłem niepokoju sytuacyjnego w pewnych okolicznościach. Przykładem tej formy pamięci emocjonalnej jest lęk jako stan związany z charakterystycznym zapachem np. gabinetu dentystycznego.
Co dalej ?
Temat olejków eterycznych i ich właściwości jest bardzo rozległy. Wymieniłem tylko kilka, z powodzeniem można byłoby kontynuować ten wpis opisując inne olejki takie jak:
- Olejek z oregano, eukaliptusa czy kurkumy i ich wpływ na układ odpornościowy
- Olejek z imbiru
- Olejek z lukrecji
- Olejek z bazylii i jego wpływ na migreny.
- Olejek z rumianku rzymskiego i jego wpływ na odporność u dzieci
- Olejek z cynamonu i jego przeciwbakteryjne działanie w jamie ustnej
- Olejek eteryczny z rozmarynu znacznie zwiększył pamięć obrazu w porównaniu z kontrolą. Wdychanie olejku rozmarynowego zwiększyło również zapamiętywanie liczb.
.
.
Można by tak wymieniać bez końca. Jeśli chcielibyście dowiedzieć się więcej na temat olejków, to piszcie.
Olejki które aktualnie używam (widzicie na zdjęciach) poleciała mi wspomniana już wyżej Magda. Jeśli jesteście zainteresowani możecie je sprawdzić tutaj.
